گزارش برگزاری نخستین دوره بین‌المللی «تغییر اقلیم و سلامت» در دانشگاه علوم پزشکی تهران

نخستین دوره بین‌المللی «تغییر اقلیم و سلامت» طی سه روز از ۶ تا ۸ مرداد ۱۴۰۴ با حضور جمعی از اساتید برجسته، کارشناسان حوزه سلامت و متخصصان هواشناسی در محل دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد. این دوره آموزشی توسط مرکز آموزش منطقه‌ای سازمان جهانی هواشناسی در تهران و با همکاری مرکز تحقیقات تغییر اقلیم و سلامت (CCHRC)، پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار گردید و به‌طور ویژه برای کارشناسان مطالعات و تحقیقات سازمان هواشناسی کشور طراحی شده بود.

روز نخست: واژه‌شناسی، نظام سلامت و تهدیدات نوظهور

آغاز رسمی دوره، ساعت ۸ صبح با سخنرانی رئیس دانشکده بهداشت جناب آقای دکتر رفیع نژاد انجام شد. ایشان ضمن تأکید بر اهمیت موضوع تغییر اقلیم به‌عنوان یکی از چالش‌های حیاتی قرن حاضر، به نقش‌آفرینی دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه ارتقای دانش بین‌رشته‌ای در این حوزه اشاره کردند. سپس دکتر کاظم ندافی، رئیس پژوهشکده محیط زیست، به تبیین ابعاد مختلف تأثیر تغییر اقلیم بر سلامت جمعیت پرداختند.

در ادامه، دکتر عباس استاد تقی‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات تغییر اقلیم و سلامت، سخنرانی خود را با طرح مفاهیم کلیدی، واژه‌شناسی و ضرورت ایجاد زبان مشترک میان متخصصان سلامت و هواشناسی آغاز کردند. در ادامه این نشست، دکتر علی اردلان به تحلیل اثرات تغییرات اقلیمی بر خدمات بهداشت عمومی پرداختند. سپس دکتر احمدعلی حنفی بجد با رویکردی آینده‌نگر به بررسی تغییر اقلیم و بیماری‌های منتقله از ناقلین و سناریوهای محتمل در این حوزه پرداختند. پس از آن، آقای دکتر علی درویشی بلورانی به تحلیل پیامدهای طوفان‌های گرد و غبار و ارزیابی اثرات سلامت‌محور این پدیده پرداختند. جمع‌بندی مباحث روز نخست نیز توسط دکتر تقی‌زاده ارائه شد.

روز دوم: منابع حیاتی و بیماری‌های نوپدید

برنامه روز دوم با سخنرانی دکتر رضا سعیدی آغاز شد که به تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر کیفیت منابع آب و مخاطرات ناشی از آن برای سلامت عمومی پرداختند. سپس دکتر مصطفی هادئی با تمرکز بر ارتباط میان کیفیت هوا، تغییر اقلیم و پیامدهای سلامت‌محور به ارائه مباحث خود پرداختند. در ادامه، دکتر احمد نجاتی به بررسی روندهای تغییر اقلیم و شیوع بیماری‌های ویروسی مرتبط با آن پرداختند. پس از یک وقفه کوتاه، مجدداً دکتر هادئی با موضوع «موج‌های گرما و تبعات آن بر سلامت انسان» به سخنرانی پرداختند. در پایان این روز، خانم دکتر فرین فاطمی ابعاد تأثیر تغییرات اقلیمی بر بیماری‌های شغلی و شرایط کاری آسیب‌پذیر را مورد بررسی قرار دادند.

روز سوم: آسیب‌پذیری‌های اجتماعی و تاب‌آوری نظام سلامت

در سومین و آخرین روز دوره، خانم دکتر عالی‌پور با موضوع «تغییر اقلیم و امنیت غذایی» به بررسی اثرات تغییرات اقلیمی بر زنجیره تأمین مواد غذایی و تغذیه سالم پرداختند. سپس خانم محمدزاده به موضوع مهم «سازگاری کودکان با تغییر اقلیم» پرداخته و ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی آن را مورد تحلیل قرار دادند. در ادامه دکتر مصدق‌راد با تمرکز بر «تاب‌آوری نظام سلامت» در برابر تهدیدات اقلیمی، راهکارهایی برای ارتقاء ظرفیت پاسخ‌گویی نظام سلامت ارائه کردند. آخرین سخنران علمی دوره، خانم داوری نیا بودند که به تأثیر تغییر اقلیم بر سلامت روانی جمعیت به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر پرداختند.

در پایان، جمع‌بندی جامع این سه روز آموزشی توسط دکتر عباس استاد تقی‌زاده و دکتر مصطفی هادئی صورت گرفت. ایشان ضمن تشکر از مشارکت فعال سخنرانان و شرکت‌کنندگان، بر اهمیت استمرار چنین دوره‌هایی برای تقویت همکاری‌های بین‌بخشی در مقابله با بحران‌های اقلیمی تأکید کردند.